احتیاج

هر گناهی، کادمی عمداً به عالم می کند                      احتیاج است آن که اسبابش فراهم می کند

ور نه، کی عمداً گناه اولاد آدم می کند؟                         یا که از بهر خطا خود را مصمم می کند

احتیاج است: آن که زو طبع بشر رم می کند                  شادی یک ساله را یک روزه ماتم می کند

احتیاج است: آن که قدر آدمی کم می کند                     در بر نامرد، پشت مرد را خم می کند

ای که شیران را کنی روبه مزاج                                    احتیاج ای احتیاج

از اداره رانده: مرد بخت برگردیده ئی                             سقف خانه از فشار برف و گِل خوابیده ئی

زن در آن، از هول جان خود، جنین زائیده ئی                  نعش ده ساله پسر، در دست سرما دیده ئی

از پدر دور و زنان ناخورده ام بشنیده ئی                        رفت دزدی خانه ی یک مملکت دزدیده ئی

شد ز راه بام بالا، با تن لرزیده ئی                               اوفتاد از بام، و شد نعش ز هم پاشیده ئی

کیست جز تو، قاتل این لاعلاج؟                                  احتیاج ای احتیاج

بی بضاعت دختری، علامه ی عهد جدید                      داشت بر وصل جوان سرو بالائی اُمید

لیک چون بیچاره، زر در کیسه اش بُد ناپدید                 عاقبت هیزم فروش پیر سر تا پا پلید

کز زغال کنده دایم دم زدی، وز چوب بید                       از میان دکّه، کیسه کیسه، زر کشید

مادرش را دید و دختر را به زور زر خرید                         احتیاج آمیخت با موی سیه، ریش سپید

از تو شد این نامناسب ازدواج                                    احتیاج ای احتیاج

مردکی پیر و پلید و احمق و معلول و لنگ                     هیچ نافهمیده و ناموخته غیر از جفنگ

روی تختی با زنی زیبای در قصری قشنگ                    آرمیده چون که دارد سکه، سنگ زرد رنگ

من جوان شاعر معروف از چین تا فرنگ                       دائماً باید میان کوچه های پست تنگ

صبح بردارم قدم تا شام بردارم شلنگ                        چون ندارم سنگ سکه، نیست باد این سکه سنگ

مرده باد آن کس که داد آن را رواج                              احتیاج ای احتیاج

(میرزاده عشقی)